งานวิจัยของเรา

1. การศึกษาด้านนิเวศ-สรีรวิทยาของไลเคน

งานวิจัยด้านนี้มุ่งเน้นถึงการเข้าใจธรรมชาติของไลเคน โดยงานวิจัยหลัก ๆ ที่ทำในส่วนนี้ประกอบด้วย

• การศึกษาอิทธิพลของภูมิอากาศเฉพาะแห่ง (microclimate) ต่อการแพร่กระจายและความอยู่รอดของไลเคนในสภาพธรรมชาติ
• การวัดอัตราการเติบโตและการหาอายุขัยของไลเคน
• การใช้ไลเคนเป็นดัชนีชี้วัดคุณภาพอากาศหรือชี้วัดปริมาณของสารมลพิษในบรรยากาศ
• การเพาะปลูกไลเคนในสภาพธรรมชาติ
• การวัดอัตราการตอบสนองทางสรีรวิทยาของไลเคน ได้แก่ อัตราการสังเคราะห์ด้วยแสง คลอโรฟิลล์ฟลูออเรสเซ็นต์ ปริมาณคลอโรฟิลล์ อัตราการสลายตัวของคลอโรฟิลล์ และอื่น ๆ
• การศึกษาอิทธิพลของความเป็นกรด-เบสของเปลือกไม้ต่อความหลากหลายของไลเคน
• การศึกษาการสร้างสารธรรมชาติในไลเคน
• การใช้ไลเคนเพื่อทำสีย้อม
• และอื่น ๆ

 2. การศึกษาด้านอนุกรมวิธานของไลเคนในประเทศไทย

ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันเราได้ออกสำรวจและเก็บตัวอย่างไลเคนจากทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ โครงการวิจัยในด้านนี้ เช่น

• ความหลากหลายของไลเคนในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่
• ความหลากหลายของไลเคนในหมู่เกาะแสมสาร
• ความหลากหลายของไลเคนในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง
• ความหลากหลายของไลเคนในอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า
• ความหลากหลายของไลเคนในหมู่เกาะสุรินทร์ เกาะอ่างทอง เกาะตะรุเตา และอื่น ๆ
• ความหลากหลายของไลเคนในกรุงเทพมหานคร
• ความหลากหลายของไลเคนในจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย
• ความหลากหลายของไลเคนบนภูเขาในภาคเหนือของประเทศไทย
• อื่น ๆ

3. การศึกษาด้านราที่ก่อให้เกิดไลเคน

ราในไลเคนเรียกว่า mycobionts ส่วนมากเป็นราใน class Ascomycotina (สร้าง spore ภายในถุง ascus ) ราที่ก่อให้เกิดไลเคนและที่ไม่ก่อให้เกิดไลเคน (lichenized และ non-lichenized fungi) มีลักษณะคล้ายคลึงกันมาก แทบไม่พบความแตกต่างทาง ultrastructure เลย การเกิดไลเคนจัดเป็นกลยุทธ์ของราในเชิงอาหาร รามีวิธีการหลายอย่างในการหาอาหารพวกคาร์บอน (carbon) เช่น อาศัยอยู่กับรากพืชเป็นไมคอร์ไรซ่า (mycorrhiza) และย่อยสลายสารอินทรีย์ที่ตายแล้ว (saprophyte) ราที่ก่อให้เกิดไลเคน (lichen forming fungi) เมื่อพิจารณาในเชิงนิเวศ (ecology) รากลุ่มนี้เกิดร่วมกับสาหร่ายเท่านั้น (เป็น obligate biotroph) แต่เมื่อพิจารณาในเชิงสรีระ (physiology) ถือว่าเป็น   facultative biotroph (สิ่งมีชีวิตที่ได้รับอาหารจาก host ที่มีชีวิต) หรืออยู่เป็นอิสระก็ได้ นั่นคือสามารถนำรามาเลี้ยงในอาหารเลี้ยงเชื้อ (culture) ให้เติบโตอย่างอิสระในสภาพ aposymbiotic (free-living) ได้ แต่ในธรรมชาติพบในสภาพ symbiotic phenotype เท่านั้น ไฮฟีอิสระ (free hyphae) ของราที่ก่อให้เกิดไลเคนมีอยู่ตามธรรมชาติแน่นอน แต่การที่มีธรรมชาติที่เติบโตช้าทำให้ไม่สามารถแยกออกมาได้ด้วยวิธีการทั่วไปที่ใช้กัน

ราจากไลเคนบางชนิดมีลักษณะทางนิเวศที่มีความผูกพันกันมาก (ecological และ physiological obligate biotrophs) นั่นคือ สปอร์ของราอาจงอก แต่เส้นใย (mycelium) ไม่พัฒนาในอาหารเลี้ยงเชื้อ เว้นแต่จะมีการเติมสาหร่ายสีเขียว   หรือสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงินเข้าไป ลักษณะเช่นนี้คล้ายคลึงกับราที่เป็นโรคพืช คือโรคราสนิม (rust) หรือ โรคราน้ำค้าง (powdery mildews)

ราของไลเคนที่แยกออกมาเลี้ยงในอาหารเลี้ยงเชื้อ (pure culture) หรือ aposymbiotic lichen มีการสร้าง colony ที่มีลักษณะคล้ายแทลลัส แต่ไม่มีลักษณะทางกายภาพ (morphology) ที่เหมือนกับราที่อยู่แบบพึ่งพาในไลเคนเลย   ตรงส่วนกลาง colony ของราที่เคยเป็นไลเคน (aposymbiotic fungi) ซึ่งเป็น microaerobic part ประกอบด้วยเส้นใยราที่ประสานกันค่อนข้างแน่นเป็นทรงกลม (cartilaginous, conglutinate cell mass) ในขณะที่ขอบประกอบด้วยเส้นสายที่มีการเติบโต (filamentous growth)

 การเพาะเลี้ยงราที่ก่อให้เกิดไลเคนในห้องปฏิบัติการ